به گزارش روابط عمومی، نشست تخصصی «جنسیت و علوم حدیث» در پنجمین روز پیش رویداد پژوهشی پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها برگزار شد.

در این نشست، سرکار خانم شادی نفیسی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به تبیین رابطه جنسیت و علوم حدیث پرداخت و اظهار داشت: امروز محققان جدید مشکل چندانی با آیات قرآن کریم ندارند، بلکه بیشترین چالش را با روایات دارند، به همین دلیل گرایشی به طور کلی وجود دارد که روایات را کنار بگذاریم.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: این گرایش به صورت افراطی در قالب قرآن‌بسندگان نمود پیدا کرده که یکی از مهم‌ترین انگیزه قرآن‌بسندگان ناظر به مشکلاتی است که در موضوعات حدیثی در جهات مختلف وجود داشته است.

نفیسی افزود: این چالش ها منحصر به بحث زنان و حقوق بشر نیست، بلکه ما در مباحث علمی روایات هم مشکلات جدی داریم، اما رویکرد قرآن‌بسندگان مورد پذیرش علما نبوده و علمای دین از پذیرش آن سر باز زدند و یکی از تلاش ها در این زمینه این بوده که به نقادی حدیث بپردازند.

وی با بیان اینکه نقد حدیث در دوره معاصر به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است، گفت: اگر در گذشته نقد سندی مطرح بوده امروز نقد متنی جایگاه ویژه پیدا کرده که هیچ‌گاه در گذشتگان مورد توجه نبوده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ابراز داشت: ما تا وقتی تعارضات باورها و اطلاعات ما اتفاق نیفتد به بازخوانی اطلاعات نمی‌پردازیم، ایجاد چالش‌ها باعث شده که ما در روایات بازنگری داشته باشیم.

نفیسی خاطرنشان کرد: پژوهش‌های حدیثی از منظرهای مختلفی قابل تحلیل است، از جمله به صورت سنتی، شیوه‌های فراتر بررسی مانند نگاه منبعی و فهرستی به روایات، بررسی روایات به صورت مجموعی و نه تک‌روایت، بررسی روایات شیعی در کنار روایات اهل سنت، تحلیل‌های فراتر راویان، تحلیل های فراتر سندی و متنی داریم که بهره‌گیری از این ابزرها به تعمیق و بهتر کردن تحلیل‌ها و استدلال‌های ما کمک می‌کند.

وی تصریح کرد: ما در تحلیل‌های خود می‌توانیم بیشتر به بحث سیره و تاریخ توجه داشته باشیم که از تحلیل‌های فراتر سندی و متنی استفاده  می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان داشت: اگر ما به سیره اهل بیت علیهم‌السلام برگردیم، یک قرینه عملی است که می‌توانیم در تحلیل و گزینش روایات استفاده کنیم.

نفیسی در ادامه به تاریخ‌گذاری احادیث اشاره کرد و گفت: هدف از تاریخ‌گذاری احادیث، تعیین زمان شکل‌گیری حدیث جهت تحلیل زمینه‌های اجتماعی و علمی شکل‌گیری آن است که از روش ترسیم نمودار سندی روایات، شناسایی حلقه مشترک سند و بررسی دوره زمانی حلقه مشترک و شرایط اجتماعی و فرهنگی استفاده  می‌شود.

وی با بیان نمونه‌هایی از روایات، به بررسی تاریخ‌گذاری روایات، بررسی سندها، بررسی راویان، حلقه مشترک، تحلیل محتوا و بررسی منابع احتمالی روایات پرداخت.

تصویر خبر