یازدهمین کرسی آزاداندیشی جامعه الزهرا علیهاالسلام با موضوع «رهیافت تحلیلی- روایی به جمع قرآن» از سوی معاونت پژوهش این مؤسسه علمی حوزوی و با همکاری دبیرخانه کرسی‌های آزاداندیشی حوزه‌های علمیه در پژوهشگاه حضرت معصومه علیهاالسلام بدون حضور مخاطب برگزار شد.

این کرسی آزاداندیشی با ارائه سرکار خانم زهره دانشجو تشکیل شد و سرکارخانم دکتر ریحانه هاشمی به عنوان ناقد و سرکار خانم دکتر طاهره ماهروزاده به عنوان دبیر این کرسی حضور داشتند.

در ابتدای جلسه، خانم ماهروزاده، ضمن خیر مقدم به بیان توضیحاتی درباره مقاله و موضوع این کرسی پرداخت و در ادامه، خانم دانشجو خلاصه‌ای از مقاله خود را ارائه کرد.

وی اظهار داشت: رویکردهای مختلفی در مورد جمع قرآن کریم مطرح شده اما هنوز دیدگاه متحدی در این موضوع وجود ندارد؛ بعضی از علما قائل به جمع قرآن کریم در زمان پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم هستند، گروهی دیگر معتقدند که جمع قرآن کریم بعد از رحلت آن حضرت و در زمان خلیفه دوم و یا سوم انجام شده است، عده‌ای هم قائل به تفصیل شده‌اند که قرآن کریم به نحو حداکثری در زمان پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم جمع‌آوری شده است.

دانشجو یادآور شد: این مقاله با بررسی علل و منشأ تفاوت دیدگاه‌ها به این نتیجه می‌رسد که ریشه اصلی این اختلاف، به تفاوت منابعی است که به آن استناد کرده‌اند که برخی به روایات رجوع کرده و عده‌ای به منابع تاریخی و بعضی با دیدگاه زبان‌شناختی به بررسی زمان جمع قرآن پرداخته‌اند.

وی تصریح کرد: با نگاه توصیفی و تحلیلی به این نظرات، رهیافت های مختلفی از جمله سنت گرایی، عقل گرایی، تجددگرایی و پساتجددگرایی را می توان بیان کرد.

این طلبه جامعه الزهرا علیهاالسلام افزود: جریان سنت گرایی، بر روایات تأکید دارد که رهیافت درون دینی است؛ جریان عقل گرایی، مکمل جریان های سنت گرایی است اما یک رهیافت برون دینی است؛ جریان تجدد گرایی را اسلام شناسان غربی در مقابل جریان سنت گرایی مطرح کردند و با دو رهیافت تاریخی و زبان شناختی به این مساله پرداخته اند.

وی اضافه کرد: در جریان پسا تجدد گرایی نیز برای تاریخ گذاری جمع قرآن کریم به رهیافت روایی معاصر و رهیافت تحلیلی روایی پرداخته شده است.

سرکار خانم دکتر هاشمی ناقد علمی جلسه در ادامه، ضمن قدردانی از خانم دانشجو و ذکر محاسن کار و تقدیر از نوآوری و ارائه تحلیل‌های مناسب در این مقاله، برای ارتقای بهتر این موضوع نکاتی را عنوان کرد و گفت: در مباحث مطرح شده در این مقاله باید ارتباط منطقی رعایت شود.

وی با بیان اینکه برخی از عناوین مطرح شده قسیم هم نیستند، افزود: در نقد دو رهیافت تجددگرایی و پساتجددگرایی باید تحلیل های عالمانه‌تری صورت بگیرد و نظر متقدمان و متاخران کامل آورده شود.

هاشمی تصریح کرد: نتیجه گیری نهایی نسبت به جمع قرآن کریم باید با استناد به روایات و مباحث زبان شناسی مطرح شود.

در پایان، خانم دکتر ماهروزاده بعد از شنیدن پاسخ های سرکار خانم دانشجو، بحث را تکمیل و جمع بندی کرد.