اهمیت دوران جوانی از دیدگاه پیامبر گرامی اسلام (ص)
روز ۱۱ ماه شعبان ولادت باسعادت حضرت علی اکبر علیهالسلام فرزند حضرت أباعبدالله الحسین علیهالسلام به عنوان روز جوان در ایران انتخاب شده است. جوان برومند حضرت امام حسین علیهالسلام که با فداکاریهایش در روز عاشورا جاودانه شد و درسهای بسیاری را به جوانان داد.
پیامبر گرامی اسلام صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم در روایات مختلف بر اهمیت جوانی و بر غنیمت شمردن دوران جوانی تأکید کردند که به مناسبت ولادت باسعادت حضرت علی اکبر علیهالسلام که به نام «روز جوان» نامگذاری شده است، به برخی از این احادیث اشاره می کنیم.
إِذَا أَرَادَ اَللَّهُ بِعَبْدٍ خَيْراً جَعَلَ لَهُ وَزِيراً صَالِحاً إِنْ نَسِيَ ذَكَّرَهُ وَ إِنْ ذَكَرَ أَعَانَهُ سِيرُوا سَيْرَ أَضْعَفِكُمْ اَلْفِرَارُ مِمَّا لاَ يُطَاقُ مَنِ اِسْتَوَى يَوْمَاهُ فَهُوَ مَغْبُونٌ اَلدُّنْيَا دَارُ مِحْنَةٍ اَلدُّنْيَا سَاعَةٌ فَاجْعَلُوهَا طَاعَةً مَعَ كُلِّ فَرْحَةٍ تَرْحَةٌ - ...؛
هر گاه خداوند به بندهاى اراده نيكى دارد براى او وزير شايستهاى قرار مىدهد كه اگر فراموش كند بيادش آورد و اگر بيادش آورد او را كمك كرده به پيمائيد پيمودن ناتوانترينتان،فرار از چيزى است طاقت ندارى، هر كس دو روزش مساوى باشد كلاه سرش رفته، دنيا سراى اندوه است دنيا يك ساعت است آن را هم اطاعت قرار دهيد، با هر شادى غمى است بر نيازمنديهايتان (بحار الأنوار ؛ ج ۷۴ , ص ۱۶۴).
مَنْ تَعَلَّمَ فِي شَبَابِهِ كَانَ بِمَنْزِلَةِ اَلْوَشْمِ فِي اَلْحَجَرِ وَ مَنْ تَعَلَّمَ وَ هُوَ كَبِيرٌ كَانَ بِمَنْزِلَةِ اَلْكِتَابِ عَلَى وَجْهِ اَلْمَاءِ؛
هر كس علم را در جوانى فرا گيرد، مثل نوشتۀ روى سنگ خواهد بود، اما هر كس در بزرگى علم بياموزد، دانايى او مثل نوشتن روى آب خواهد بود (النوادر (للراوندی) ؛ ج ۱ , ص ۱۸).
سَبْعَةٌ فِي ظِلِّ عَرْشِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ لاَ ظِلَّ إِلاَّ ظِلُّهُ إِمَامٌ عَادِلٌ وَ شَابٌّ نَشَأَ فِي عِبَادَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ رَجُلٌ تَصَدَّقَ بِيَمِينِهِ فَأَخْفَاهُ عَنْ شِمَالِهِ وَ رَجُلٌ ذَكَرَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَالِياً فَفَاضَتْ عَيْنَاهُ مِنْ خَشْيَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ رَجُلٌ لَقِيَ أَخَاهُ اَلْمُؤْمِنَ فَقَالَ إِنِّي لَأُحِبُّكَ فِي اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ رَجُلٌ خَرَجَ مِنَ اَلْمَسْجِدِ وَ فِي نِيَّتِهِ أَنْ يَرْجِعَ إِلَيْهِ وَ رَجُلٌ دَعَتْهُ اِمْرَأَةٌ ذَاتُ جَمَالٍ إِلَى نَفْسِهَا فَقَالَ إِنِّي أَخٰافُ اَللّٰهَ رَبَّ اَلْعٰالَمِينَ؛
هفت نفر در سايۀ خدا قرار مىگيرند روزى كه سايهاى جز سايۀ او نيست:پيشواى عادل و جوانى كه در عبادت خداوند بزرگ شود،و كسى كه با دست راست صدقه دهد و آن را از دست چپش پنهان كند، و كسى كه در خلوت به ياد خدا باشد و اشك از چشمانش سرازير گردد، و مردى كه با برادر دينى خود ملاقات كند و بگويد: من تو را به خاطر خدا دوست دارم، و مردى كه از مسجد بيرون شود و در نيّت او باشد كه دوباره برگردد، و مردى كه زن زيبايى او را به سوى خود بخواند و او بگويد: من از پروردگار جهانيان مىترسم (الخصال ؛ ج ۲ , ص ۳۴۳).
إِنَّ لِرَبِّكُمْ فِي أَيَّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحَاتٍ أَلاَ فَتَعَرَّضُوا لَهَا؛
در طول عمر شما نسيم لطف و عنايت الهى مكرر ميوزد شما فرصت را از دست ندهيد و خود را در معرض اين الطاف قرار دهيد. (بحارالأنوار (جلد ۶۷و۶۸) / ترجمه موسوی همدانی ؛ ج ۲ , ص ۲۳۱).
لاَ تَزُولُ قَدَمَا عَبْدٍ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ حَتَّى يُسْأَلَ عَنْ أَرْبَعٍ عَنْ عُمُرِهِ فِيمَا أَفْنَاهُ وَ عَنْ شَبَابِهِ فِيمَا أَبْلاَهُ وَ عَنْ مَالِهِ مِنْ أَيْنَ اِكْتَسَبَهُ وَ فِيمَا أَنْفَقَهُ وَ عَنْ حُبِّنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ؛
در روز قيامت هيچ بندهاى قدم بر ندارد تا پرسش شود، عمر خود را در چه گذرانيده؛ جوانى خود را صرف چه كرده، دارائى خود را از كجا آورده و در چه خرج كرده و دوستى ما خاندان را در دل پرورده يا نه؟ (الخصال / ترجمه کمره ای ؛ ج ۱ , ص ۲۳۲).
اِغْتَنِمْ خَمْساً قَبْلَ خَمْسٍ شَبَابَكَ قَبْلَ هَرَمِكَ وَ صِحَّتَكَ قَبْلَ سُقْمِكَ وَ فَرَاغَكَ قَبْلَ شُغْلِكَ - وَ حَيَاتَكَ قَبْلَ مَوْتِكَ وَ غِنَاكَ قَبْلَ فَقْرِكَ؛
پنج چيز را قبل از پنج چيز غنيمت شمار: جوانيت را قبل از پيرى، سلامتت را قبل از بيمارى، آسودگيت را قبل از گرفتارى، زندگانيت را قبل از مرگ، بىنيازيت را قبل از فقر و نيازمندی (مشکاة الأنوار / ترجمه محمدی و هوشمند ؛ ج ۱ , ص ۳۴۷).
نظرات