به گزارش روابط عمومی و بین‌الملل، پیش نشست علمی پژوهشی همایش ملی زندگی عفیفانه با رویکرد اسلامی با عنوان «مسئله چیست؟ حجاب یا عفاف؟» با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمد رضا سالاری فر و سرکار خانم دکتر زهرا امین مجد، به همت معاونت پژوهش جامعه‌الزهرا علیهاالسلام با همکاری بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد.
ابتدا سرکار خانم حاج‌اسماعیلی به اهداف برگزاری نشست اشاره کرد و گفت: با توجه به برگزاری همایش ملی «الگوی زندگی اسلامی با رویکرد عفیفانه» در تابستان 98، معاونت پژوهش جامعه الزهرا علیهاالسلام برای منقح شدن مباحث و شرکت طلاب و پژوهشگران در این همایش و ارائه مقاله، سلسله پیش‌نشست هایی را تدارک دیده است و این جلسه سومین پیش‌نشست این همایش است.
دبیر علمی نشست در ادامه توضیحاتی راجع به موضوع نشست ارائه کرد و افزود: مراد از عنوان نشست، این است که کدام یک اهمیت بیشتری دارد و اصل است؟ این مسئله بحثی اساسی است.
حاج‌اسماعیلی یادآور شد: پیش فرض ذهنی عموم مردم این است که حجاب، نماد و سنبل عفاف است و حجاب زن، نماد اعتقادات درونی اوست. اشکالی که مطرح میشود این است که چون درکشور ما حجاب اجباری است، نمی توان این را سمبل اعتقاد دانست. چون ممکن است عده ای هیچ اعتقادی به حجاب نداشته باشند؛ اما به خاطر قانون، محجبه باشند. ضمن اینکه شاید در تلقی ما عده ای بدحجاب باشند، اما نمی توان آنها را غیرعفیف دانست.
وی ادامه داد: گروهی نیز معتقدند که حجاب، بحثی جنسیتی و مربوط به زنان است و فقط بانوان ملزمند که پوشش داشته باشند؛ اما عفاف هر دو جنس را شامل می شود و هر دو گروه ملزم به رعایت عفاف هستند و در نتیجه، عفاف از اهمیت بیشتری برخوردار است و نباید حجاب را اصل قرار داد.
دبیر علمی نشست تصریح کرد: مجادلات و مناقشات پیرامون این مسئله بسیار است نظرات و دیدگاه های بسیار متفاوتی وجود دارد.
در ادامه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمد رضا سالاری فر نظرات خود را در مورد موضوع نشست بیان کرد و به اشکال مطرح شده پاسخ هایی داد.
از دیدگاه وی، در موضوع عفاف و حجاب، اصل بر عفاف است و حجاب یکی از ابعاد و تجلی های عفاف است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سالاری فر تصریح کرد: در تقسیم بندی روابط افراد با یکدیگر، سه بعد مهم عاطفی، شناختی و رفتاری وجود دارد و بعد رفتاری، پشتوانه بعد شناختی و عاطفی است.
وی افزود: بعد رفتاری، خود 10 بعد دارد که رعایت همه این ابعاد بر هردو جنس لازم است و می توان ابعاد پوشش و آهنگ صدا و نگاه را از جمله آنان نام برد.
استاد حوزه تصریح کرد: در رعایت این ابعاد دهگانه، برخی به مردان و برخی دیگر به زنان بیشتر توصیه شده است.
در ادامه سرکار خانم دکتر امین مجد به بررسی بحث عفاف و حجاب با رویکرد اجتماعی پرداخت.
وی در رابطه با حجاب و عفاف از بعد فقهی، با تبیین سیستماتیک، شبهه را اینگونه پاسخ داد که با توجه به آموزه های دین، عفت ورزی یک منظومه و مجموعه سیستماتیک و مترابط و به هم پیوسته است و تمام اجزای آن از جمله صلابت در رفتار و گفتار و پوشش و.. باید باهم رعایت شود.
استاد جامعه‌الزهرا علیهاالسلام در بحث اجتماعی گفت: باید دید مسئله اصلی، بدپوشی است یا عدم عفت‌ورزی یا عدم رعایت پوشش شرعی؟ برای کشف این مسئله باید به بسیاری از نکات اجتماعی توجه شود. ضمن اینکه باید فهمید اصل مسئله چیست، باید گونه شناسی کرد تا بتوان تشخیص داد که انگیزه این اعمال چیست و آیا میتوان همه را یکی کرد و حکم کلی درآورد و به همه نسبت داد یا خیر؟
استاد سالاری فر در ادامه سخنان خود، تفکیکی را مد نظر قرار داد و اظهار داشت: از نظر اسلام مسئله اصلی عدم عفاف است یا عدم حجاب؟ و در اجتماع ما مسئله اصلی چیست؟
وی با بیان اینکه هم در دین و هم در جامعه ما، تأکید اصلی بر عفاف است، یادآور شد: با توجه به بحث پوشش کنیزان و بانوان مسن می توان اینگونه ادعا کرد که تأکید دین بر عفاف است.
استاد و پژوهشگر حوزه اضافه کرد: در بحث اجتماع هم مسئله اجتماعی عدم عفاف است نه حجاب و در فرهنگسازی به جای تأکید بر نحوه پوشش افراد، باید فاکتورهای دیگر را در نظر گرفت، اما این به معنای بی اهمیتی حجاب نیست؛ بلکه تأکید بر روی همه اجزای آن منظومه مذکور است که یکی از آنها پوشش است. اما کار فرهنگی ما فقط روی پوشش مانور می دهد؛ نه فاکتورهای دیگر.
دکتر امینمجد در ادامه بیان داشت: صحیح است که حجاب در مجموعه و منظومه عفت ورزی یکی از عناصر و اجزا است، اما در عین حال به نسبت اجزای دیگر وزن حجاب بسیار زیاد است.
وی با اشاره به یک نکته جامعه شناختی، گفت: پوشش نشانگر طبقه اجتماعی فرد و سبک زندگی و رفتار و اندیشه های اوست و از این جهات بسیار مهم است و می تواند برای ما گفتمان ساز باشد.
در پایان، حضار پیرامون فعالیت های فرهنگی در زمینه حجاب و عفاف و نقش رسانه در این زمینه سوالاتی مطرح کردند و اساتید به آنها پاسخ دادند.
نظرات