آشنایی با رشته تعلیـم و تربیـت اسـلامی
موضوع تعلیم و تربیت، از موضوعات بسیار مهم و کلیدی در معارف دین اسلام است، به‌گونه‌ای که به عنوان هدف بعثت نبی مکرم اسلام(ص) معرفی شده است: «هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ». (جمعه/2)
سیاست‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی که برگرفته از معارف و آرمان‌های اسلام عزیز است نیز همین هدف را دنبال می‌کند، و تأکیدات بنیانگذار آن، حضرت امام خمینی(ره)، و نیز رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله)، بر پیگیری و تحقق همین آرمان بوده و هست. رسیدن به این هدف والا مستلزم شناخت راه، و درست پیمودن مسیر است. تعلیم و تربیت اسلامی از علومی است که زمینه حرکت به سوی این هدف مقدس را فراهم کرده، مسیر درست را به ما نشان می‌دهد.
تعریف رشته
سطح سه تعليم و تربيت اسلامي اولين مقطع از اين رشته است که پس از گذراندن سطح دو آغاز مي‌گردد. خواهران طلبه در اين دوره، ضمن آشنایی با مکاتب، مبانی و مسائل مختلف تعليم و تربيت به عنوان یک علم، به فراگیری فلسفه، مبانی، اهداف، اصول و روش‌های تعلیم و تربیت اسلامی به طور خاص می‌پردازند و با منابع تعليم و تربيت اسلامي و نیز شيوه‌هاي برداشت مباحث مختلف تربیتی از متون دینی و نیز روش‌هاي مشاوره آشنا می‌شوند، و پس از احراز توان علمي (با ارائه پايان‌نامه) و مهارت عملي (با گذراندن دوره‌های کارورزی) موفق به دريافت دانشنامه این رشته مي‌شوند.
اهداف
- توسعه و تعميق شناخت نسبت به مباني، اهداف، اصول، روش‌ها و فنون تعلیم و تربیت اسلامي، بر مبناي آموزه‌هاي قرآن و روايات؛
- شناخت منابع تعلیم و تربیت اسلامي و ايجاد توان فهم و استنباط مباحث تربيتي از آنها؛
- آشنايي با نظریات و آراء تربیتی اندیشمندان مسلمان قدیم و معاصر؛
- آشنایی با علوم تربیتی معاصر و مناسبات آن با تعلیم و تربیت اسلامی؛
- تبیین و گسترش رشته تعلیم و تربیت اسلامی؛
- تقويت مباني اخلاقي و تربیتی؛
- ايجاد زمینه تدريس مباحث تعلیم و تربیت اسلامي؛
- ایجاد زمینه هدایت و مدیریت آموزشی و فرهنگی در مدارس و نهادهای آموزشی؛
- تقويت زمینه مشاوره و پاسخ‌گويي به پرسشها و شبهات اخلاقي و تربیتی، مسائل خانواده، مشکلات رفتاری و مسائل آموزشی؛
- ایجاد زمینه تحقيق، تحليل و بررسي تطبيقي در حوزه تعلیم و تربیت اسلامی و زمينه‌سازي جهت تأليف، ترجمه و پژوهش در زمينه‌های مختلف تربیتی؛
- افزایش مهارت‌های تبلیغی طلاب؛
- آماده‌سازي استعداد هاي برتر به منظور ورود به مقاطع بالاتر.
ضرورت‌ها
- تعلیم و تربیت هم زمینه‌های خودسازی و خودشکوفایی و تزکیه نفس را برای خود انسان فراهم می‌کند، و هم چگونگی تأثیر در دیگران و شکوفاسازی استعدادهای آنان در ابعاد مختلف را به ما می‌آموزد.
- از منظر معارف دینی، وظیفه اصلی بانوان تربیت و سازندگی انسان است و مضمون فرمایش امام راحل این است که عروج مردان در گرو تربیت پاک و تأثیر مثبت زنان و مادران است. ساختار روحی و روانی و حتی فیزیکی بانوان نیز متناسب با تعلیم و تربیت و مؤید همین امر است.
- تأکید مقام معظم رهبری بر حضور تأثیرگذار حوزه‌های علمیه در عرصه آموزش و پرورش کشور به طور عام، و تأکید خاص ایشان بر توجه به تعلیم و تربیت اسلامی بانوان، ضرورت ایجاد رشته تعلیم و تربیت اسلامی در این مرکز را ایجاب می‌کند.
- امروزه مکاتب فکری و اعتقادی مختلف غربی، که هر یک با نگاه خاصی به موضوع تربیت توجه کرده و بنا بر این، نظام خاصی از تربیت ارائه می‌دهند، در دانشگاه‌ها هجوم آورده و نفوذ کرده‌اند. برای مقابله با این هجوم و نفوذ، خلأ وجود یک نظام تربیتی مبتنی بر معارف اسلامی احساس می‌شود.
- دانشگاه معمولاً جامعه را با مکاتب تربیتی جدید و علوم تربیتی آشنا می‌کند. تبیین و معرفی نظام تعلیم و تربیت اسلامی وظیفه حوزه‌های علمیه است. ایجاد رشته تعلیم و تربیت اسلامی زمینه شناسایی و معرفی این نظام و نیز تربیت نیروهای توانمند و آشنا با نظام تربیتی اسلام را فراهم می‌نماید.
سياست‌ها
- تکيه بر آموزش محورها و موضوعات اصلي رشته؛
- تأکيد بر توسعه‌ي آموزش‌هاي پژوهش محور؛
- تأکيد بر بهره‌گيري از روش‌هاي کارآمد آموزشي؛
- تأکيد بر پويايي برنامه‌هاي آموزشي، پژوهشي و توجه به نيازهاي روز؛
- تأکيد بر استفاده از متون اسلامي و اهتمام بر درک و به‌کارگيري آنها؛
- تأکيد بر نقش محوري زن در تحکيم خانواده در کليه‌ي امور آموزشي و پژوهشي؛
- توجه به ويژگي‌هاي بانوان در برنامه‌هاي آموزشي، پژوهشي و تربيتی؛
- شناسايي استعدادهاي ويژه جهت تصدي امور مشاوره، تبليغ، تدريس، مديريت؛
- تعامل با مراکز همسو و کاربست تجارب موفق دیگر مراکز آموزشی حوزوی و دانشگاهی.
زمینه‌های فعالیت فارغ‌التحصیلان
- تدریس در مدارس و مراکز تخصصی و آموزشی با محور تعلیم و تربیت اسلامی؛
- مدیریت در مراکز آموزشی و تربیتی و فرهنگی؛
- تحقیق و پژوهش در حوزه تعلیم و تربیت اسلامی در مراکز پژوهشی؛
- ارائه مشاوره در مراکز مشاوره از قبیل: مشاوره تحصیلی و تربیتی و مشاوره خانواده؛
- فعالیت‌های تبلیغی؛
- کودک‌یاری و مربی‌گری کودک در مهدکودک‌ها و مراکز پرورشگاهی.
